Onderhoud kapitaalgoederen

Groen draagt bij aan de kwaliteit van leven en aan klimaatadaptatie. In de Agenda groen voor de stad (RIS294705) staat het kader voor het groenbeleid van de gemeente. In 2020 is de nota Stadsnatuur in de raad vastgesteld (RIS305825). In deze nota wordt ingegaan op de ambities vanuit de Agenda Groen voor de stad. Het gaat om verbetering van biodiversiteit in de hele stad.

Uit de beschikbare middelen voor beheren en onderhouden van het openbaar groen in de stad voert de gemeente het volgende uit:

Groen in de stadsdelen
In 2024 is er hard gewerkt aan vergroening van de stad, zo is er 2,2 ha wijk en buurtgroen bijgekomen en 500 bomen. Mede door actie Steenbreek zijn er dit jaar weer meer tegels ingeruild voor groen om met name in de versteende wijken hittestress te voorkomen en bij te dragen aan het voorkomen van wateroverlast. Door een stadsbrede aanpak en efficiëntere uitvoering hebben we meer bomen kunnen snoeien, wat uiteindelijk de kwaliteit en vitaliteit van de bomen ten goede komt. De eerste resultaten uit het opgezette monitoringssysteem geven een beter inzicht in de juiste plaatsing van het groen. Indien vervanging nodig is kan nu beter beoordeeld worden of het via de beschikbare budgetten gerealiseerd kan worden.

Stadsnatuur
In 2024 is verder gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit en functionaliteit van de ecologische verbindingszones om zo de robuustheid ervan te vergroten. Met extra middelen is de Stedelijke Groene Hoofdstructuur (SGH) versterkt.

De volgende acties zijn ondernomen om de stadsnatuur te verbeteren:  

• Uitvoering van herinrichtingsmaatregelen op diverse locaties in de Scheveningse zone, de Ypenburgzone en de Loosduinsezone, zoals de aanplant van inheems struikgewas, het inzaaien van inheemse bloemenmengsels (bloemenweide) en de aanleg van natuurvriendelijke oevers.
• In de Scheveningse zone, Schenkzone en de Haagse Beekzone is het ecologisch beheer verder aangepast ter verbetering van de kwaliteit van de zones.
• Voor een deel van de Haagse natuurvriendelijke oevers is verder gewerkt aan een beheerplan om deze natuurlijker te kunnen beheren.  
• Voor de Leidschenveenzone (inclusief Landscheidingsdijk) en de Ypenburgzone is een beheer-/inrichtingsplan opgesteld ten behoeve van verbetering van deze zones. De aanpassingen voor de Landscheidingsdijk zijn met name gericht op het behoud van broedhabitat voor de patrijs.
• Een groot aandeel van de graslanden in Den Haag wordt inmiddels gefaseerd/ecologisch beheerd wat gunstig is voor de insectenrijkdom van de stad.
• In de eerste Haagse Groenmonitor (RIS320641 ) zijn de eerste monitoringsresultaten overzichtelijk weergegeven. In de loop van de jaren kunnen trends worden gezien op basis van de monitoring die is uitgezet, conform monitoringsplan.
• De Aziatische Duizendknopen zijn op diverse locaties aangepakt. Gekozen is voor een gecombineerde methodiek, onder meer door middel van uitgraven, uittrekken, elektrocutie en ondergronds afdekken.

Stadsbomen

• Bomen verhogen de leefkwaliteit in de stad. In de Nota Stadsbomen (RIS307827 ) is daarom de doelstelling opgenomen om 5% meer kroonoppervlak te realiseren in de periode tot en met 2030. Hiervoor zijn veel acties uitgevoerd waaronder de aanplant van 200 extra bomen in Laak en 25 extra bomen in Transvaal.
• In de Schilderswijk zijn 100 extra bomen voorbereid voor aanplant in 2025.
• Meer kroonoppervlak krijgen we ook door het verbeteren van groeiplaatsen van bestaande bomen. Dit gedaan bij diverse individuele monumentale bomen en bij bomengroepen en -lanen aan onder meer de Nieuwe Haven, de Wassenaarseweg, de Wagenaarweg, de Schimmelweg en de Vlierboomstraat.
• Ons doel ‘meer blad voor de stad’, zoals opgenomen in de Nota Stadsbomen (RIS307827 ) , is in 2024 opnieuw door inwoners, scholen, bedrijven en verenigingen omarmd. Zij hielpen mee met het vergroten van het kroonoppervlak door een boom aan te planten. De actie bomenvoordenhaag was voor het vierde jaar op rij een succes met het uitdelen van circa 1.850 bomen en krijgt in 2025 opnieuw een vervolg.  
• Elk jaar vallen stadsbomen uit door ziekten, plagen, storm en ouderdom. Door storm zijn dit jaar circa 40 bomen gesneuveld. In totaal zijn er dit jaar bijna 1.100 stadsbomen uitgevallen. Binnen de beschikbare middelen konden ter vervanging meer stadsbomen herplant worden. De lange termijn werkvoorraad (zie uitleg in de Nota Stadsbomen, RIS307827 ) liep daardoor terug van 1.250 in 2023 tot circa 1.000 stuks in 2024.  
• Ook dit jaar zijn ruim 8.000 iepen geïnjecteerd ter bescherming tegen iepziekte. 
• De derde tranche van het populierenvervangingsproject is nagenoeg afgerond; nog slechts enkele vervangende bomen moeten nog worden aangeplant. De vierde tranche is opgestart. De onderzoeken daarvoor zijn afgerond en de benodigde kapvergunningen zijn aangevraagd. De uitvoering start in 2025.
• Het aantal geregistreerde stadsbomen is in 2024 met ruim 1.500 stuks gestegen naar ruim 125.000 stuks. De eerste Haagse groenmonitor (RIS320641 ) is gepresenteerd. Hierin is het resultaat van kroonoppervlaktemetingen van 2015 en 2021 met de stad gedeeld. Het kroonoppervlak is in die periode iets toegenomen.
• De nieuw aangeplante stadsbomen zijn -indien beschikbaar- biologisch geteeld. Sinds juli 2024 wordt bij iedere voorgenomen levering voor nieuwe stadsbomen standaard ‘biologisch gekweekt’ uitgevraagd. Het aanbod in de markt is echter nog beperkt. Momenteel kan circa 10-15% onder SKAL-keurmerk (aantoonbaar biologisch gekweekt) geleverd worden. Alle overige ingekochte bomen zijn wel gekweekt onder het certificaat ‘On the way to planetproof’. Door standaard biologisch gekweekt uit te vragen is de verwachting dat het percentage verder toeneemt.

Vergroenen

• In totaal heeft de stad er 60.000 m2 extra openbaar groen bijgekregen in 2024. Een groot deel van dit extra groen is uitgevoerd door werk met werk te maken in infrastructurele projecten en nieuw groen in bijvoorbeeld Vroondaal. Met middelen vanuit Openbaar Groen is 12.500 m2 ontsteend. O.a. Haagweide, Goudriaankade, Verheeskade, Panamaplein en de Ruychrocklaan.
• Voor de wijken Schilderswijk, Groente en Fruitmarkt en stadsdeel Laak zijn studies gemaakt van vergroeningskansen. Voor de wijken Binckhorst, Zeeheldenkwartier, Archipelbuurt en Regentesse- en Valkenboskwartier is de studie naar vergroeningskansen opgestart. Via twee commissiebrieven over het actieprogramma klimaatadaptatie en vergroenen versteende wijken (RIS318503 ) en via www.hethaagsesgroen.nl is verslag gedaan van de verschillende acties.
• Het voorontwerp voor de Vergroening Wijkpark Transvaal is begin oktober vastgesteld door de Raad (RIS319813 ). Na aanleg van de WarmtelinQ door het wijkpark in 2025 wordt het wijkpark verbeterd en vergroend.

Grote groengebieden

• De grote groengebieden zijn belangrijk voor de inwoners van Den Haag als plek voor recreatie en gezondheid. Ze hebben ook een essentiële functie voor stadsnatuur en klimaatadaptatie. In 2024 is verder gewerkt aan de beleidsnota voor deze gebieden. Er is een intensief participatietraject met de stad gehouden. De resultaten worden nu verwerkt. De beleidsnota wordt in 2025 gepresenteerd.
• Voor de volgende landgoederen is een historische waardestelling en beheerplan in de maak met verwachte afronding in 2025: Marlot en Reigersbergen, Clingendael en Oosterbeek, Meer en Bos en Oostduin en Arendsdorp.

• Met extra middelen is een kwaliteitsverbetering in de volgende gebieden uitgevoerd: herstellen historische tuinmuur Meer en Bos, gestart is met de uitvoering van diverse projecten gericht op kwaliteitsverbetering groen en ecologie in het Zuiderpark , groot onderhoud wegen en paden Scheveningse Bosjes en aanleg historische bloementuin Landgoed Oostduin.

Regionaal groen

• De gemeente was ambtelijk en bestuurlijk actief in de landschapstafel Duin, Horst en Weide, als besturingspartner van Nationaal Park Hollandse Duinen.
• Voor het landschap van Den Haag Noord en Wassenaar Zuid is een gezamenlijk position paper opgesteld.  
• Voor het regionaal landschap van de Vlietzone is een landschappelijk/cultuurhistorisch onderzoek verricht als bouwsteen voor de op te stellen visie. 
• Voor zowel Stadspark Madestein als Landgoed Ockenburgh is een schetsontwerp ‘Kwaliteitsimpuls natuur en recreatie’ opgesteld. Hiervoor zijn natuurwaarden en -kansen onderzoeken en een boominventarisatie uitgevoerd.  
• De gemeente heeft bijgedragen aan de planvorming en het startkapitaal voor zowel de inrichting van een informatiepunt voor Nationaal Park Hollandse Duinen in het Koetshuis van de Buitenplaats als het vernieuwen van een brug in de Van Zee tot Zweth route.