Financiering

Bij het afsluiten van nieuwe leningen loopt de gemeente een renterisico. Een stijging van de rentetarieven ten opzichte van de begroting leidt namelijk tot hogere rentelasten. In de langlopende leningen- en beleggingsportefeuille zijn geen contractuele renteherzieningsdata opgenomen. Dit betekent dat gedurende de looptijd van deze langlopende leningen en beleggingen het rentepercentage niet wijzigt. Daardoor wordt de gemeente in de toekomst niet geconfronteerd met rentestijgingen of -dalingen in de huidige portefeuille. Om dit risico ook in de toekomst te beheren worden een aantal dingen gedaan:

Forwards   
In 2020 was de verwachting dat de lange rente vanaf 2022 zou gaan stijgen. Daarom zijn er in juli 2020 vier langlopende leningen, voor in totaal € 650 mln., afgesloten tegen gemiddeld 0,46% rente (RIS305846). Deze leningen zijn zogeheten forward, wat betekent dat ze niet direct van kracht worden, maar pas op een later moment. Door het vroegtijdig afsluiten van deze forwards werd geprofiteerd van de lage rente op dat moment en werd voorkomen dat tegen een hogere rente moet worden geleend op het moment van de uitgaven. De laatste forward van € 200 mln. tegen 0,53% is in 2024 ingegaan.

Renteswaps (derivaten)
Met een renteswap wordt de lange rente vastgelegd, waarmee de zekerheid ontstaat dat er na afloop van een lening tegen lage kosten herfinanciert kan worden. De gemeente heeft door de verwachte renteontwikkeling in 2011, en om de toekomstige renterisico’s te beperken, twee renteswaps afgesloten voor de aanvullende financiering tussen 2031 en 2061. De afgesloten renteswaps hebben een totale nominale waarde van € 150 mln. en een gemiddeld rentepercentage van 3,222%.

Effectiviteit derivaten
De verwachte financieringsbehoefte tussen 2031 en 2061 (€ 675 mln.) is hoger dan de nominale waarde van de afgesloten derivaten (€ 150 mln.). Dat betekent dat de bestaande derivaten effectief zijn.

Bijstortverplichting (waarborgsom of collateral)
Elke maand wordt het verschil tussen de actuele marktwaarde en de contractuele waarde (gemiddeld 3,22%) van deze renteswaps opnieuw vastgesteld. Dit verschil wordt als waarborgsom op een aparte bankrekening geplaatst. Over dit bedrag ontvangt de gemeente rente van de BNG. Per 31 december 2024 had de gemeente een waarborgsom aan de BNG overgemaakt van € 35,0 mln. (2023: € 31,8 mln.). Gemiddeld bedroeg de gestorte waarborgsom over 2024 € 29,0 mln. tegen gemiddeld 3,61% (2023: € 24,0 mln. tegen gemiddeld 3,15%). In 2024 heeft de gemeente € 1,06 mln. aan rente ontvangen over de gestorte waarborgsommen (2023: € 0,71 mln.).