Mobiliteit

In 2024 is gewerkt aan een leefbare, verkeersveilige en bereikbare stad. Er is vooruitgang geboekt in de ontwikkeling en verbetering van de infrastructuur voor voetgangers, fietsers, openbaar vervoer en auto’s. Verder zijn we op weg naar een toegankelijker en betaalbaar deelmobiliteit.Ook is er gewerkt aan een nieuwe hoofdroutekaart en daarmee ook aan afspraken met de HTM en de nood-en hulpdiensten om op 110 wegen de snelheid van 50 km/u op te waarderen naar 30 km/u. Voor een betaalbaar, toegankelijk en regionaal verbonden openbaar vervoer hebben we zowel op korte termijn (bijvoorbeeld terugkeer nachtbus) als op de lange termijn (bijvoorbeeld instroom nieuwe trams) resultaten geboekt.

Schaalsprong OV/OV-Next

In 2024 zijn ten aanzien van schaalsprong OV/OV-Next de volgende stappen gezet:

• De Koningscorridor: De HOV-verbinding ‘de Vlietlijn’, inclusief de inpassing in de omgeving is verder uitgewerkt. Verder is er een (pre)pre-verkenning opgestart voor de verbinding Madurodam-Internationale zone (Telderstracé) en naar de passage van Den Haag Centraal Station;
• De ZuidWestland-corridor: De consequenties van gekoppeld rijden (het rijden met dubbele voertuigen) voor de openbare ruimte zijn inzichtelijk gemaakt. Ook hebben we een verdiepende pre-verkenning gedaan voor het verbeteren van het openbaar vervoer tussen Den Haag Centrum en de grens met het Westland. De volgende stap is het uitwerken van de verkenning. In samenwerking met, en getrokken door gemeente Westland is ook een vervolg gegeven aan de verkenning naar Hoogwaardig openbaar vervoer in Westland, met een aansluiting op het openbaar vervoer in Den Haag Zuidwest. Als vervolg hierop zijn we gestart met de uitvoering van een vervoerswaarde studie en een inpassingsontwerp gemaakt voor een Hoogwaardige busverbinding (Bus rapid transit) tussen Den Haag en het Westland;
• De Oude Lijn: Eén van de deelprojecten van het MIRT-project Oude Lijn is de OV-knoop Den Haag Laan van NOI. Eind 2024 is de Notitie Kansrijke Oplossingsrichtingen (RIS320930 ) vastgesteld door het bestuurlijk overleg. Daarin zijn oplossingsrichtingen gedefinieerd voor station Laan van NOI die kansrijk zijn om verder te onderzoeken. De analysefase is afgerond en de uitwerking is gestart.
• Keten & Knooppunten: Voor de haltes Leyenburg, bij het Haga Ziekenhuis (HagaHub) en Station Moerwijk zijn handelingsperspectieven opgesteld om deze knooppunten te verbeteren.

Central Innovation District en de Binckhorst
In 2024 is het volgende gedaan voor de (regionale) bereikbaarheid van het gebied Central Innovation District (CID) en Binckhorst:

• Er is onderzoek gedaan naar de effecten van de inzet van de Fietsprioriteitsmodule op zes kruispunten in het CID, dit als onderdeel van het thema smart mobility.
• Er is gewerkt aan een definitief ontwerp voor de Verlengde Velostrada schakel 2 en de tijdelijke busbaan langs de Binckhorstlaan (tussen de Zonweg en de Mercuriusweg);
• De voorbereidingsfase van de Busbaan Binckhorst is afgerond. Het definitief ontwerp is opgesteld en de aanbestedingsstrategie is bepaald;
• Het voorontwerp van de twee richtingen fietsoversteek Rijswijkseplein is opgenomen in het voorontwerp voor de Pletterijkade (RIS320293 ) dat is vastgesteld;  
• Voor de tijdelijke fietsroute van de nieuwe onderdoorgang Trekvlietbrug naar het Rijswijkseplein is een verkenning uitgevoerd;  
• Er is gewerkt aan en definitief ontwerp voor de onderdoorgang Trekvlietbrug. Eén van de No-Regret-maatregelen is het realiseren van een nieuwe onderdoorgang Trekvlietbrug, een belangrijke schakel in het fiets- en wandelnetwerk in de Binckhorst. Het voorontwerp hiervan is in het najaar van 2022 vastgesteld door de raad (RIS312646 ). Eind 2024 heeft de raad besloten om hiervoor extra middelen in te zetten om over te gaan op het DO (RIS320654 ).

INTHR-Instroom Nieuwe Tram Haagse Regio
Om de instroom van de nieuwe trams mogelijk te maken en daarmee het openbaar vervoer toegankelijker en efficiënter te maken. De tramlijnen 6 en 12 lopen fors uit in de tijd vanwege vertraging in de besluitvorming. In 2024 zijn desondanks de volgende stappen gezet:

• Het voorontwerp van het tracédeel 6B (Hobbemastraat – Om&Bij) is vastgesteld door de gemeenteraad (RIS319991 );
• De tracédelen 6A (Dierenselaan – Heemsstraat, RIS320303 ) en 6C (Laan van NOI/Monseigneur van Steelaan, RIS319241 ) zijn vrijgegeven voor inspraak;
• Herinrichting Hobbemaplein heeft de inspraak doorlopen en voor besluitvorming geagendeerd. Begin 2025 is het plan teruggetrokken (RIS319874 );
• Er zijn voorbereidingen gedaan, schetsontwerpen opgesteld en er is participatie met de buurt geweest voor de lijndelen 12A (Markenseplein/Laan van Meerdevoort) en 12B (Laan van Meerdevoort/Zevensprong);
• De rotonde Duinstraat en de in- en uitrukroute Duinstraat zijn in 2024 vrijwel gerealiseerd.

Openbaar vervoer en sociale veiligheid openbaar vervoer
Om het openbaar vervoer veiliger, betaalbaarder, toegankelijker en beter verbonden te maken, zijn in 2024 de volgende stappen gezet:

• In 2024 heeft de gemeente een bijdrage van 2 miljoen aan HTM gedaan voor conducteurs op de tram. Ter uitvoering van de motie ‘Maak conducteur op tram structureel’ (RIS318762 ) is tot einde van de concessie een bijdrage toegezegd;
• De pilot gratis ov voor kinderen is uitgewerkt en de aanbestedingsprocedure is gestart. Door een late levering van ov-chipkaarten en de aanbestedingsprocedure is de start van de pilot vertraagd (RIS320268 ). Deze is in maart 2025 van start gegaan;
• De OV-Coach is opgestart. De beoogde 10 individuele trajecten zijn uitgevoerd. Voortgezet speciaal onderwijsinstellingen zijn aangeschreven om de OV-coach te promoten. ;
• De nachtbus is vanaf april 2024 weer gaan rijden (RIS317780 );
• De haltes Copernicusplein en Fahrenheitstraat zijn in 2024 weer in gebruik genomen

Nieuwe bediencentrale
In december 2024 is de nieuwe bediencentrale in gebruik genomen. De daadwerkelijke oplevering zal begin 2025 zijn. In 2024 is er ook gewerkt aan:

• De dataverbinding tussen Victory Boogie Woogietunnel en de centrale is gerealiseerd.
• De radarmast is niet geplaatst in 2024, vanwege een bezwaarprocedure. Het bezwaar is afgewezen en de radar wordt in 2025.verplaatst.
• De centrale is aangesloten op het bestaande glasvezelnetwerk (DMZ).
• Een deel van de havengebonden installaties zijn vernieuwd.

Straten, wegen en lanen
Voor een betere doorstroming in de stad hebben we in 2024 de volgende activiteiten verricht:

• Er is gewerkt aan verschillende voorontwerpen: Wateringseveld, Zevensprong, (maaiveld, korte termijn) en Hildebrandplein (RIS311849 ).
• Er is gewerkt aan de start van het schetsontwerp voor de ongelijkvloerse kruising Erasmusweg-Lozerlaan,
• Er is gewerkt aan het voorontwerp herinrichting Van Musschenbroekstraat. Het voorontwerp is begin 2025 vrijgegeven voor inspraak;
• De verkenning van de onderdoorgang Teldersweg-Scheveningseweg is uitgevoerd, in samenhang met de passage van de Koningscorridor. Er is een integrale aanpak gehanteerd voor dit deel van de internationale zone, waarbij een uitgebreide verkeersstudie is verricht;
• Een studie gedaan naar de autostructuur in het CID en Binckhorstgebied, waaronder het Schenkviaduct en het Prins Bernhardviaduct. Voor het Prins Bernhardviaduct is als onderdeel van de Ontwikkelvisie Den Haag Centraal een toekomstvisie vastgesteld door de raad (RIS318431 );
• Er is een verkenning gestart naar de ongelijkvloerse variant voor het verkeersknooppunt Zevensprong.

Aanpassing bushaltes voor zero-emissie bussen
Voor de invoering van de langere zero-emissie bussen bij de HTM is de gemeente in 2024 gestart met de voorbereidingen en aanpassingen van de bushaltes. Zo zijn voor de buslijnen 23 t/m 26 ruim 25 bushaltes aangepast.

Verkeersveiligheid
In 2024 zijn de onderstaande stappen gezet om Den Haag verkeersveiliger te maken. Een uitgebreide rapportage van de resultaten van 2023 en 2024 van het uitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid 2023-2026 (RIS313812 ) ontvangt de raad rond maart 2025.

• Er is besloten om 110 straten aan te passen van 50km/u naar 30km/u (RIS320624 ). De Ruychrocklaan, Cees Laseurlaan, Badhuisstraat, Cremerweg, Stevinstraat en Neptunesstraat zijn aangepast van 50km/u naar 30km/u;
• Er is gewerkt aan de uitgangspunten voor de gebiedsontsluitingsweg 30. Deze uitgangspunten worden in 2025 opgenomen in het handboek openbare ruimte (HOR).
• De 21 blackspots uit het uitvoeringsprogramma zijn ondergebracht in projecten en bevinden zich in verschillende fases. Wat concreet is gedaan wordt in de uitgebreide rapportage in maart 2025 toegelicht.
• De schoolomgeving van de volgende scholen is verkeersveiliger gemaakt: De Kleine Wereld en Cor Emousschool (Van Ruysbroekstraat), De Elout (Copernicusstraat), Galvanischool (Galvanistraat), Woonstede (Middenstede), Nutsschool Zorgvliet (Adriaan Goekooplaan). Acht schoolstraten zijn aangepast met paaltjes in plaats van hekken (zie ook RIS314698 ). Daarnaast is gewerkt aan de voorbereiding van circa 35 andere schoolomgevingen;
• Algemene verkeersveiligheidsmaatregelen: op de Televisiestraat zijn aanpassingen verricht om de snelheid te verlagen. Op de Vaillantlaan zijn vijf parkeerplaatsen vervangen door groen om het zicht op de kruising te verbeteren. Op de Benoordenhoutseweg is de busdoorsteek verwijderd ten gunste van de verkeersveiligheid op de 30km/u ventweg. Op de Apeldoornselaan/Dierenselaan, het Alexanderplein en de Petroleumhaven is de situatie verkeersveiliger gemaakt. Tenslotte zijn de negatieve fietsdrempels (drempels met een verlaging) in de stad verwijderd;
• Veilig oversteken: de interactieve zebra op de Aaltje Noorderwierstraat is geopend. De uitkomsten van de zebrascan Segbroek zijn afgehandeld en de zebrascan van Loosduinen is uitgevoerd;
• Het onderzoek veilige bevoorrading Winkelcentra is uitgevoerd.

Veilige snelheden stimuleren

• De Hoofdroutekaart nood- en hulpdiensten en openbaar vervoer is geactualiseerd (RIS320637 );
• Evaluatie snelheidsdisplays en aanvragen flitspalen (RIS320284 ). Hierin is aangegeven dat handhaving noodzakelijk is om effect te hebben op de snelheid. Ook is een overzicht toegevoegd met alle onderzoeken naar de haalbaarheid van aanvragen voor flitspalen en de status ervan.

Verkeersveilig gedrag aanleren en asociaal en ongewenst gedrag afleren
Om verkeersveilig gedrag aan te leren en asociaal en ongewenst gedrag af te leren is in 2024 het volgende gaan:

• De aanbesteding voor de module Veilig naar School (bewustwording van haal- en brenggedrag van en naar de basisschool) is gegund aan Veilig Verkeer Nederland;
• Scholen hebben meegedaan aan School op Seef, Totally Traffic en andere gedragsbeïnvloedingsprojecten. In de rapportage van begin 2025 wordt hier uitgebreider op ingegaan;
• Er is een brief met informatie over de risico's van het gebruik van fatbikes verspreid binnen 250 scholen in het voortgezet onderwijs;
• Er hebben 8842 ouderen deelgenomen aan (e-bike) fietslessen;
• Den Haag sluit aan bij de landelijke campagnes zoals AAN (gericht op het stimuleren van het gebruik van fietsverlichting) en Mono (gericht op veilig rijden zonder afleiding door smartphones). Ook werden de ‘Rij rustig’ en ‘hufter’ campagnes herhaald. In december is meegewerkt aan de lancering van de nieuwe Bob campagne (tegen alcohol in het verkeer).

Aantrekkelijke en veilige fietsroutes
Om fietsen aantrekkelijker en veiliger te maken zijn in 2024 de volgende routes aangepakt:

• De werkzaamheden op de Sterfietsroute Scheveningen Dorp zijn gestart. Er is gestart met de Scheveningseweg, tussen Laan van Meerdervoort en Carnegielaan (RIS303022 ) en het vervolg op de Zeestraat (RIS312715 );
• De aanleg van de fietsstraat op de Leidsestraatweg (RIS313039 ) is als gevolg van prioritering en beperkte beschikbare capaciteit naar achter geschoven en wordt niet voor 2026 gerealiseerd;
• Als onderdeel van de Sterfietsroute Schilderswijk – Moerwijk is het voorontwerp herinrichting van de Hoefkade van Stationsweg tot Vaillantlaan (RIS318290 ) door de raad vastgesteld;
• De voorontwerpen voor de Maanweg (RIS319486 ) en de Westvlietweg – Park Nabij (RIS319426 ) zijn vastgesteld;
• Het voorontwerp herinrichting Pletterijkade (RIS320293 ), als onderdeel van de Metropolitane fietsroute Den Haag-Pijnacker en de Sterfietsroute Trekfietstracé, is vastgesteld;
• Er is 620 meter fietspad geasfalteerd, waaronder een deel van de Waldeck Pyrmontkade en het fietspad op het Deltaplein in Kijkduin Bad.

Er is verder gewerkt aan de planvoorbereiding van:

• De Sterfietsroute Verlengde Velostrada eerste fase (RIS295806 );
• De Sterfietsroute Scheveningen – Bad (o.a. het Nassauplein, Dr. Aletta Jacobsweg;
• De Sterfietsroute Scheveningen – Haven (de Kranenburgweg)
• De Elandstraat tussen de Vondelstraat/Zoutmanstraat en de Waldeck Pyrmontkade;
• De Schenkkade tussen de Juliana van Stolberglaan en de Carolina van Nassaustraat;
• De Vreeswijkstraat tussen de Soestdijksekade en Driebergenstraat.
• Het kruispunt Kempstraat Sterfietsroute Wateringseveld, Schalk Burgerstraat is voorbereid. De uitvoering is gekoppeld aan de aanleg van WarmtelinQ. De projecten zijn verschoven van Q2 2024 naar Q1 2025.

Fietsonvriendelijke situaties
In 2024 zijn, na overleg met de Fietsersbond, drie fietsonvriendelijke situaties aangepakt bij de Poolsterstraat, Noordweg en Waalsdorperweg.

Betere fietsdoorstroming kruispunten
In 2024 is gewerkt aan een betere doorstroming van het fietsverkeer door verschillende maatregelen:

• Tegelijkertijd met reguliere vervangingen van Verkeersregelinstallaties (VRI’s) is meer ruimte gemaakt voor het fietsverkeer op de kruispunten Hildo Kroplaan – Houtwijklaan en de Melis Stokelaan – Loevensteinlaan. Kleinere maatregelen ter bevordering van het fietsverkeer, bijvoorbeeld door belijning aan te passen, zijn getroffen bij de kruispunten Van Alkemadelaan – Frederikkazerne, Escamplaan - de Werf, Lozerlaan Escamplaan, Lozerlaan Meppelweg en Lozerlaan Hengelolaan;
• De kruisingen Melis Stokelaan/Loevesteinlaan, Kamperfoeliestraat/Mient, Alkemadelaan/Wassenaarseweg, Middachtenweg en Melis Stokelaan/Loevesteinlaan zijn opnieuw ingericht, zodat de doorstroming voor fietsers is verbeterd;
• Op 20 kruispunten zijn de instellingen van de verkeerslichten aangepast om de doorstroming van het fietsverkeer te verbeteren. Daarnaast zijn er drukknoppen, detectielussen en wachttijdvoorspellers toegevoegd.

Verbetering fietsroute Gedempte Gracht en Gedempte Burgwal
Voor de herinrichting van de Gedempte Gracht, Gedempte Burgwal en Lutherse Burgwal (RIS315504 ) is het definitief ontwerp opgesteld en zijn de voorbereidingen getroffen voor de realisatie die start in 2025.

Meer nieuwe fietsers
Met gerichte stimulering en gedragsbeïnvloeding zijn meer mensen van verschillende doelgroepen en wijken geënthousiasmeerd om te gaan fietsen. Dit deden we door middel van de volgende activiteiten:

• Deelname aan de City Deal fietsen voor iedereen (RIS316650 );
• De communicatiecampagne ‘Den Haag Fietst’ (RIS306923 );
• In aanloop naar de Tour de France Femmes werd de campagne ‘3,2,1 go op de fiets ben je er zo’ gelanceerd met verschillende fietsactiviteiten;
• Voortzetting Den Haag Fietst service & infopunt;
• Ondersteuning van de vierde fietslichtjesparade vanaf het Lange Voorhout en bij het opzetten en starten van Fietsmaatjes in Den Haag;
• Het organiseren van de ‘wheelie weken’ in mei- en zomervakantie, waar kinderen in de Schilderswijk en Transvaal meer fietsvaardigheden konden opdoen;
• Een campagne gericht op het inzamelen van kinderfietsen, met als resultaat 700 kinderfietsen;
• In 2024 hebben we ons aangesloten bij het weesfietsenplan;
• Het verstrekken van ongeveer 1.700 kinderfietsen aan kinderen uit gezinnen die rond de armoedegrens leven;
•  In 2024 is het aantal vrijwillige fietscoaches die fietsles geven uitgebreid. Op negen locaties geven de vrijwilligers in coördinatie van de buurtsportcoaches fietsles.

Fietsparkeren
Om fietsen aantrekkelijker te maken is in 2024 het volgende gedaan ten aanzien van fietsparkeren:

• De volgende stallingen zijn in 2024 geopend:

• De fietsenstalling Kijkduin werd in maart 2024 geopend. Deze fietsenstalling heeft een capaciteit van 490 fietsen, 22 elektrische fietsen en 33 bakfietsen;
• De fietsenstalling bij Amare draait sinds juni 2024 proef, maar is nog niet officieel geopend. Deze fietsenstalling heeft een capaciteit van 1.500 fietsen.

• Wijkaanpak fietsparkeren:

• Duinoord: De voorontwerpen zijn begin april vastgesteld (RIS318457 );

• Er zijn 20 fietsvlonders geplaatst, waarvan achttien permanent.
• Buurtstallingen: we hebben via subsidie bijgedragen aan een nog te openen nieuwe buurtstalling aan de Frederick Hendriklaan en het opknappen van twee bestaande stallingen (Bosjesstraat en Egelantierstraat).

Bereikbaarheidsstrategie en verkeersmanagement
We hebben in 2024 bijgedragen aan een veilige reis met een betrouwbare reistijd door:

• Het informeren, geleiden en sturen van het verkeer in en om Den Haag door middel van de inzet van de verkeerscentrale, de wegkant- en de centrale systemen bij geplande en ongeplande situaties. De meest in het oog springende werkzaamheden waren WarmtelinQ, A12 Utrechtsebaan Pompkelders, VRI-vervanging N211 Lozerlaan en Tour de France Femme;
• Programmering van, afstemming tussen en communicatie over de geplande bouwwerkzaamheden, wegwerkzaamheden en evenementen met impact op het hoofdnetwerk. De werkzaamheden in 2024 betroffen onder andere de herinrichting Pletterijkade inclusief kadevervanging, aanleg rotonde Duinstraat, maar ook werkzaamheden van Rijkswaterstaat en ProRail in Den Haag. We kijken ook verder vooruit, brengen initiatiefnemers vroegtijdig bij elkaar en dragen bij aan samenhang en logica tussen de activiteiten in 2025, 2026 en daarna. In 2024 zijn onder andere de NAVO-top, het groot onderhoud Hubertustunnel en het Hubertusviaduct en het groot onderhoud Erasmusplein (asfalt, riool en verkeersregelinstallaties) voorbereid.
• 15 verkeersregelinstallaties, 150 verkeerscamera’s en het camerabediensysteem te vervangen;
• In lijn met de beleidsdocumenten “Ruim baan voor de fiets” (RIS310960 ) en de “Strategie mobiliteitstransitie” (RIS310664 ) zijn de instellingen van 25 verkeersregelinstallaties aangepast, zodat de wachttijden voor fietsers en voetgangers omlaag zijn gegaan. Onderdeel daarvan in het CID is dat fietsers een extra keer groen krijgen in de regelcyclus van verkeerslichten;
• In 2024 is gestart met de voorbereidingen voor de NAVO-top, die in juni 2025 wordt gehouden. Zowel ten aanzien van de fysieke afsluiting van de veiligheidszones, als de communicatie rondom de top worden ideeën uitgewerkt. De kosten van de voorbereiding van het mobiliteitsplan, de communicatieadviseur bereikbaarheid en de uitvoering van flankerende (verkeers)maatregelen van het mobiliteitsplan van de top vallen binnen het programma Mobiliteit.

Pollers en ANPR-camera’s
In 2024 hebben we de volgende activiteiten uitgevoerd:  

• Er zijn tien pollers vervangen en geüpgraded in verschillende delen van de stad. Denk hierbij aan de oude kustlijn in Ypenburg, diverse pollers in de Zuiderpark en de Spinozastraat;

• Daarnaast zijn alle pollers overgezet naar 4G modems en geschikt gemaakt volgens de nieuwste toegangsmethode voor nood- en hulpdiensten (transit 112). Ook zijn alle pollers vanaf eind 2024 van dezelfde type en zijn hierdoor toekomstproof voor beheer & onderhoud;

• De pilot multi case camera is succesvol afgerond;
• De pilot ANPR-camerahandhaving op de Escamplaan is in 2024 gestart. De camera's vervangen de pollers die in het verleden werden aangereden.

Toelichting lasten en baten
De lasten op inrichting verkeer bedragen in 2024 € 66,5 mln.: hiervan heeft € 15,7 mln. betrekking op kapitaallasten, € 20,5 mln. op personeelskosten en € 28 mln. uit herinrichtingen, verkeersprojecten, maatregelen voor doorstroming van het verkeer en duurzame mobiliteit/groei openbaar vervoer. Verder is € 2 mln. als bijdrage aan HTM voor de inzet van conducteurs op de tram bijgedragen en € 0,2 mln. voor het opstarten van de aanbestedingsprocedure voor pilot gratis OV kinderen 4-11 jaar.

De baten bedragen € 9,3 mln. Hiervan heeft 8,4 mln. betrekking op (subsidie)bijdragen van onder meer de MRDH voor o.a. verkeers-, openbaar vervoer- en fietsprojecten.  Verder is € 0,6 mln. onttrokken aan de reserve Centrum Noord en € 0,3 mln. overig opbrengsten.

Financieel resultaat openbaar vervoer en verkeer             € 5,2 mln. V/I

Lasten:                            € 4,3 mln. V/I  

Schaalsprong Openbaar vervoer                                            € 5,5 mln. V/I
De invulling van het IPM-team en de aanbesteding van het ingenieursbureau voor de planuitwerking HOV-verbinding (De Vlietlijn) heeft meer tijd gekost, hierdoor zijn er minder kosten gemaakt. HOV De Vlietlijn was in de begroting opgenomen als exploitatieproject i.p.v. investeringsproject dit wordt gecorrigeerd in resultaat 2024 (€ 4,1 mln.).
Door temporisatie en capaciteitsgebrek lag binnen OV Schaalsprong een aantal projecten deels stil, waardoor de programmakosten achterbleven. Verder is één studie Koningscorridor doorgeschoven naar 2025 en is het project Moerwijk opgenomen in de gebiedsontwikkeling Knoop Moerwijk (€ 1.4 mln.)

No Regret programma                                                      € 0,7 mln. V/I
Binnen het programma No-Regret zit de afwijking bij de smart projecten vanwege capaciteitsgebrek en het stopzetten van projecten bouwlogistiek en duurzame bezorging. Er is minder besteed aan de uitwerking van de Sporendriehoek deze is overgegaan naar de HOV-Verbinding. Er is meer besteed aan de busbaan door de problemen met de huurder APK Oké. Dit alles resulteert in een onderuitnutting (€ 0,7 mln.)

Pilot gratis OV voor kinderen                     €0,8 mln. V/I
Omdat er een aanbestedingsprocedure van de OV-chipkaart voor kinderen nodig was en de late levering van de chipkaarten is de pilot vertraagd en wordt begin 2025 uitgevoerd.

Fiets                                                                                                                          € 1,2 mln. V/I
Binnen het programma Fiets heeft bij een aantal projecten onderbesteding plaats gevonden, zoals bij de Gedempte Burgwal vanwege niet genoeg capaciteit (arbeidsmarkt). Het fietsproject op het tracé tussen Pijnacker en Den Haag Centrum kost door tegenstrijdige regionale belangen veel tijd qua afstemming waardoor de uitvoering is vertraagd. 

Verbeteren fietsinfrastructuur                     € 0,5 mln. N/I
In 2024 is extra ingezet op het verbeteren van de fietsinfrastructuur. Kruispunten zijn aangepakt, fietsvlonders zijn gerealiseerd en tegelfietspaden zijn geasfalteerd.   

Nadeelcompensatie Invoer Nieuwe Tram Haagse Regio (INHTR)         € 0,5 mln. N/I
Vanwege een stapeling van werkzaamheden zijn in 2024 meerdere nadeelcompensatiezaken aangespannen door ondernemers. Het project INTHR heeft diverse claims toegekend en heeft nog diverse lopende zaken (€2 mln.). MRDH vergoed 75% van deze kosten. Het gemeentelijke aandeel is €0,5 mln.    

Verkeersmanagement                        € 1,0 mln. N/I
De vervangingsopgave van de VRI’s en de periodieke vervangingen van andere assets zoals de DRIPS en camera's is hoog. In 2024 zijn meerkosten ontstaan onder andere door de noodzakelijke vervanging van camera's.                           

Neutrale ontwikkelingen                     €0,9 mln. N/I
Dit betreffen hogere/lagere lasten die samenhangen met hogere/lagere baten. Zie toelichting hieronder.

Overig                               € 1,1 mln. N/I

Baten                              € 1,0 mln. V/I

Verkeersveiligheid                         € 0,4 mln. V/I
Er is bijdrage ontvangen van MRDH o.a. voor de ontwikkeling van I-VRI’s .

Neutrale ontwikkelingen                     €0,9 mln. V/I
Dit betreffen hogere/lagere baten die samenhangen met hogere/lagere lasten. Zie toelichting hieronder.

Overig                               € 0,3 mln. N/I

Toelichting neutrale ontwikkelingen

INTHR
Spoorleveranties HTM. De begrote besteding aan spoormaterialen bedraagt € 2,6 mln. De werkelijke besteding is € 2,0 mln.  De begrote baten waren eveneens € 2,6 mln. De werkelijke baten zijn gelijk aan de werkelijke besteding = € 2,0 mln.
De begrote subsidieopbrengsten voor aanpassingen aan het OV (INTHR) bedroegen € 2,4 mln. De werkelijk gerealiseerde subsidieopbrengsten zijn, gelijk aan de gerealiseerde kosten, € 2,8
mln. Totaal neutrale ontwikkelingen INTHR bedraagt € 0,2 mln.

€ 2 mln. is uitgegeven aan kosten voor claims m.b.t. nadeelcompensatie. Deze uitgaven worden voor 75%   verhaald op MRDH €1,5 mln.

Verkeersveiligheid.
Doordat extra projecten zijn gerealiseerd is de subsidieopbrengst € 0,2 mln. hoger dan begroot.

Centrum Noord
Een aantal (deel)projecten zijn uitgesteld. Hierdoor is ook minder monitoring nodig geweest op het effect van deze projecten. Hierdoor is € 0,9 mln. minder lasten gemaakt. Hiertegenover is ook aan de reserve minder onttrokken.

BVM (€ 0,3 mln.)
Voor de ontwikkeling van de I-VRI zijn kosten gemaakt. Hiervoor is ook een subsidiebijdrage van de MRDH voor ontvangen van € 0,3 mln.

We hebben daar waar mogelijk de parkeerdruk verlaagd, de overlast van geparkeerde auto’s in de openbare ruimte verminderd en daarmee de kwaliteit van de openbare ruimte verbeterd.

Parkeren op straat
In 2024:

• Is parkeerregulering ingevoerd in: Vogelwijk (midden en zuid), Moerwijk-West (inclusief parkeerterrein bij Zuiderpark), Moerwijk-Zuid, Architectenbuurt en omgeving Meppelweg.
• De Nota Parkeernormen Den Haag is geactualiseerd (RIS319497 ) . De definities zijn waar nodig herzien, de rekenvolgorde is aangescherpt en het percentage toe te passen deelmobiliteit in ZuidWest is aangepast naar 30%,

• Er is gewerkt aan een nieuw parkeervergunningensysteem. Het is niet gelukt het nieuwe systeem eind 2024 operationeel te krijgen. Naar verwachting kan het nieuwe systeem in 2025/2026 gefaseerd worden opgeleverd en in gebruik worden genomen (RIS319386).

Stallingsgarages

• In 2024 zijn er bij vier gemeentelijke stallingsgarages de dakbedekking vervangen en is het casco van de garage aan de Trompstraat volledig gerenoveerd.

• De uitvoering van het onderhoud in de VAB Apeldoornselaan voor de onderdelen die niet tot het parkeersysteem behoren is uitgevoerd. De verlichting is omgezet naar LED, reparaties aan het betonwerk van de constructie en onderhoud aan de damwanden zijn uitgevoerd, zodat in 2025 met de feitelijke renovatie kan worden gestart.
• De Europese aanbesteding voor renovatie van de VAB Apeldoornselaan loopt en de gunning staat gepland voor eind februari 2025.

Ontwikkeling P+R
In 2024 is er aan de onderstaande punten gewerkt om de ontwikkeling van P+R te stimuleren:

• Samen met het Industrieschap Plaspoelpolder is gewerkt aan de verkenning van de ontwikkeling van een P+R op de N-Kavel, ter vervanging van de huidige P+R Hoornwijck. De verkenning naar P+R Forepark wordt in 2025 meegenomen in de Visie A4- Vlietzone.
• We hebben aanbestedingen gehouden voor een online reserveringssysteem en een communicatiestrategie voor P+R en Park+Beach, Zodat het vanaf 2025 mogelijk is om online P+R en Park+Beach te reserveren.

Deelmobiliteit
In 2024 is met verschillende projecten ingezet op de groei en het verbeteren van de deelmobiliteit in de stad: De Strategie Deelmobiliteit 2030 en het Uitvoeringsprogramma Deelmobiliteit en Mobiliteitshubs 2024-2027 (RIS319377 ) zijn op 18 december 2024 vastgesteld door de raad;

• Er is ingezet op een groei van het aanbod van deelmobiliteit en het stimuleren van het gebruik van deelvoertuigen, bijvoorbeeld met stimuleringsacties voor het gebruik van deelbakfietsen en deelfietsen. Het aanbod van deelbakfietsen, (elektrische) deelfietsen en deelscooters is echter gedaald doordat Go Sharing, Baqme en Cargoroo zijn gestopt met hun diensten in Den Haag. Het aantal deelauto’s is met ruim 60 auto’s uitgebreid: 50 extra commerciële deelauto's en twaalf extra auto's die in bewonersgroepen worden gedeeld.
• Het Bewonersplatform Deelvervoer is opgericht vanuit de klimaatdeal tussen Duurzaam Den Haag, bewonersgroepen die autodelen en de gemeente. Dit bewonersplatform heeft als doel om het aanbod en gebruik van deelvervoer fors op te schalen door kennis te delen en gezamenlijk te kijken waar kansen liggen. Gezamenlijk wordt deelvervoer gepromoot en praktijkkennis gedeeld.;
• Er is gestart met het belonen van autodeelinitiatieven door bomen en fietsparkeerplaatsen op parkeerplaatsen te realiseren in woonstraten;
• Een voorstel voor wijziging van de APV voor deelvoertuigen is uitgewerkt en wordt in 2025 aan de raad voorgelegd;
• De eerste tien buurtmobiliteitshubs zijn aangelegd in diverse wijken in de stad. De verdere uitrol van buurtmobiliteitshubs in Scheveningen en het centrum is voorbereid.

Actieplan Kust (Scheveningen en Kijkduin)
In 2024 zijn de onderstaande punten opgepakt betreft het Actieplan Kust:

• Het Actieplan Kust 2024, met daarin verschillende maatregelen om de kust in de zomer bereikbaar te houden, is uitgevoerd (RIS318201 ) en geëvalueerd (RIS320820 );
• Crowd control aan de kust is opnieuw ingezet. De maatregelen betroffen onder meer de wekelijkse vaststelling van druktescenario's, in overleg met bewoners, ondernemers en andere stakeholder, de inzet van nieuwe verkeersregelaars (Binck), de inzet van een dynamisch telbord bij Parking Boulevard/Zwarte Pad en tekstkarren op strategische plaatsen;
• Samen met de aanbieders van deeltweewielers is nieuw een plan van aanpak ondertekend en uitgevoerd;
• Het Reizigersonderzoek naar o.a. herkomsten, bestemmingen, motieven en vervoerswijze van bezoekers aan de Haagse kust is gereed (bijlage bij evaluatie Actieplan Kust, RIS320820 ). ;
• De voorbereidingen voor de vernieuwing van het parkeerverwijssysteem op Scheveningen en in Kijkduin zijn gestart (gesprekken met parkeerexploitanten, routeringsonderzoek, bebordingsplan);
• De voorbereidingen voor een pilot met gratis OV voor nieuwe bewoners van CID/Binckhorst en Zuidwest zijn gestart. Dit project komt voort uit het programma Slim en Schoon naar Stad en Strand (SSnSS), een samenwerking tussen de gemeente Den Haag, NS, HTM en MRDH (RIS308659 );
• Er waren meer dan 6.500 reserveringen tussen 1 april en 1 oktober 2024 voor Park+Beach;
• Er is samen met HTM een campagne gevoerd om de tramlijnen 11 en 12 naar de kust te promoten;
• Er is een pilot uitgevoerd met plantenbakken met uitschuifbare fietsnietjes op de Strandweg (de zogenaamde ‘BikeBushka's’. Zie https://street-stuff.com/product/bikebushka/ ). De pilot wordt in 2025 verlengd;
• Naast Q-park Strandweg is er een pop-up fietsenstalling gerealiseerd;
• De voorbereidingen voor de realisatie van nieuwe inpandige fietsenstallingen bij de Noordboulevard (tegenover de Pier) en aan de Gevers Deynootweg (hoek Korte Zeekant) zijn gestart;
• Er is een pilot uitgevoerd om diverse inrichtings-en belijningsvarianten te testen bij strandopgangen in het Westduinpark (opgangen 7 en 9). De pilot wordt in 2025 verlengd.

 
Toelichting lasten en baten
Aan de activiteit Parkeren is in 2024 € 40,9 mln. besteed: € 13,6 mln. heeft betrekking op het beheer en onderhoud van parkeren op straat, € 14,5 mln. betreft apparaatslasten, € 2,7 mln. betreft de beheerskosten van de gemeentelijke parkeergarages, € 0,8 mln. voor de lasten onderhoud daken stallingsgarages en € 6,1 mln. is de bijdrage aan het dagelijks beheer en exploitatie van het fietsparkeren waaronder de bewaakte Biesieklette fietsenstallingen en de KJ-stalling. Resteert € 3,2 voor overige lasten.

De baten zijn € 3,6 mln.: het gaat om € 0,8 mln. huuropbrengsten (zoals verhuur busremise en telexstraat) en € 0,3 mln. opbrengsten fietsparken en P+R. Daarnaast is € 2,5 mln. onttrokken aan reserves.

Financieel resultaat Parkeren                  € 9,7 mln. V/I

Lasten:                            € 9,9 mln. V/I

Exploitatie parkeren                         € 7,9 mln. V/I+S
Door de inzet van refurbished parkeerautomaten in nieuwe parkeergebieden zijn de lasten € 2,4 mln. lager. Er zijn minder parkeerautomaten aangeschaft (€ 2,0 mln.). Er zijn minder parkeerautomaten aangeschaft (€ 2,0 mln.). De nieuwe automaten zijn voorzien van zonnepanelen waardoor ze flexibeler geplaatst kunnen worden en zijn er per parkeergebied minder automaten nodig. De kosten voor het nieuwe parkeervergunningensysteem, de opschoning van vergunningen en de opzet van administratie voor Parkeren op eigen terrein (POET) en licenties zijn dit jaar € 0,2 mln. lager. Daarbij zijn door het uitstellen van uitbreidingen van gebieden met betaald parkeren de projectlasten € 1,3 mln. lager. Verder is er een voordeel door het niet of later invullen van vacatures gerelateerd zijn aan de uitbreidingen parkeren (€ 1,2 mln.). De kosten voor de wielklemmen zijn € 0,8 mln. lager doordat er minder wielklemmen zijn geplaatst.

Parkeergarages                           € 0,9 mln. N/I
Met een incidentele betaling voor beheer en onderhoud is de exploitatie van de stallingsgarages afgekocht. Hier was in de begroting geen rekening mee gehouden.

KJ-stalling Fietsparkeren                      € 0,5 mln. V/I
De stalling is nog niet geopend, waardoor de kosten voor dagelijks beheer en onderhoud, zoals de energiekosten, lager uitvallen.

Programma Kust                        € 0,7 mln. V/I
Binnen het programma Slim en Schoon zijn projecten verplaatst naar 2025 en is de parkeervisie kust vervallen.

Parkeren deelmobiliteit                        € 0,7 mln. V/I
Diverse Parkeren in Wijken projecten hebben vertraging opgelopen in de uitvoering.

Neutrale ontwikkelingen                     €0,7 mln. V/I
Dit betreffen hogere/lagere lasten die samenhangen met hogere/lagere baten. Zie toelichting hieronder.

Overig                               € 0,3 mln. V/I

Baten:                               € 0,2 mln. N/I

Neutrale ontwikkelingen                     € 0,7 mln. N/I
Dit betreffen hogere/lagere lasten die samenhangen met hogere/lagere baten. Zie toelichting hieronder.

Overig                               € 0,5 mln. V/I
Dit betreft verschillende kleinere opbrengsten waaronder een afrekening NS 2023 inzake KJ stallingen en opbrengst Park&Ride arrangementen.

Toelichting neutrale ontwikkelingen:
In 2024 zijn voor het programma parkeren € 0,7 mln. minder lasten gemaakt. Hiertegenover is ook de reserve handhaven en parkeren minder onttrokken.

De laatste afrekening van de vennootschapsbelasting voor Parkeren is afgerond.

Tot en met 2022 werd er VBP afgedragen voor het parkeerterrein Zwarte Pad omdat dit niet onder de vrijstelling van parkeren op straat viel. Over 2016 is een herberekening gemaakt omdat de aftrekpost voor grond onterecht was opgenomen. Hierdoor zal naar verwachting de definitieve aanslag hoger uitvallen dan eerder voorzien.

 
Toelichting lasten en baten
De lasten vennootschapsbelasting (VPB) hebben betrekking op de verwachte naheffing over het jaar 2016 voor het Zwarte Pad.

Financieel resultaat Vennootschapsbelasting   € 0,2 mln. N/ I

Lasten:                              € 0,2 mln. N/I

Afrekening Vennootschapsbelasting                   € 0,2 mln. N/I
Door een niet juist verwerkte aftrekpost voor de grond in de VPB-aangifte 2016 krijgt gemeente Den Haag een naheffingsaanslag van € 0,2 mln.